Kilka słów o pysznogłówce dwoistej
Pysznogłówka dwoista, zwana inaczej bergamotką, jest rośliną wywodzącą się ze wschodniej części Ameryki Północnej. W stanie naturalnym najczęściej spotyka się ją głównie w wilgotnych lasach, w zaroślach oraz na skarpach strumieni.
Roślina zwykle dorasta do półtora metra wysokości, a mimo to posiada dość krótkie korzenie. Duże utrudnienie w trakcie prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych stanowi fakt, że pysznogłówka wytwarza liczne i gęste rozłogi. Część z nich wystaje nad powierzchnię ziemi, pozostała część natomiast tworzy zwarte i splątane kłącza tuż pod powierzchnią gruntu. Pędy rośliny są grube, nierozgałęzione i kwadratowe w przekroju.
Liście są szerokie, lancetowate, owłosione, o długości dochodzącej do 15 cm. Posiadają one nasyconą, ciemnozieloną barwę, czerwonawe nerwy oraz grubo ząbkowany brzeg. Pysznogłówka wytwarza rurkowate, dwuwargowe kwiaty, przy czym górna warga jest wyraźnie węższa niż dolna. Poniżej kwiatu znajduje się listek podsadkowy. Kwiaty zebrane są w nibyokółek, dzięki czemu tworzą kwiatostan przypominający kształtem główkę. Okres kwitnienia przypada na koniec czerwca lub lipiec. Po przycięciu jesienią roślina może zakwitnąć powtórnie. Owoce mają formę małych torebek, kryjących dużą ilość bardzo drobnych nasionek.
Jak hodować pysznogłówkę?
Hodowlana pysznogłówka występuje w wielu odmianach, różniących się kolorem kwiatowtanów oraz wykazujących różną odporność na choroby:
- Odmiana „Gardenview Scarlet” dorasta do wysokości do 120 cm, wytwarza czerwone kwiaty i jest odporna na mączniaka;
- odmiana „Marshall’s Delight” również wykazuje dużą odporność na mączniaka i wytwarza kwiaty o mocno różowej barwie;
- odmiana „Kardinal” wytwarza fioletowe kwiatostany;
- odmiana „Beauty of Cobham” posiada kwiaty jasnofioletowe;
- odmiana „Pink Lace” jest najniższa spośród wszystkich, dorasta bowiem do wysokości 45-55 cm. Jej kwiaty mają landrynkowo – różową barwę;
- odmiana „Snow White” posiada jednolicie białe kwiaty;
- odmiana „Blue Stocking” wytwarza kwiaty o barwie fioletowo-niebieskiej.
Pysznogłówka najlepiej czuje się w warunkach zbliżonych do naturalnych, a więc w słonecznym lub częściowo zacienionym stanowisku, na wilgotnych i żyznych glebach. Jeżeli gleba jest słabsza, roślina wymaga regularnego zasilania, najlepiej z użyciem nawozów organicznych, takich, jak obornik lub kompost.
Pysznogłówkę z reguły sadzi się w grupach, w pobliżu oczek wodnych i strumieni. Warto pamiętać, że jest to bardzo ekspansywna roślina i należy brać to pod uwagę, planując jej nasady w ogrodzie.
Poza walorami estetycznymi pysznogłówka posiada również praktyczne zastosowanie. Jej ususzone liście posiadają głęboki aromat, przez co często stosowane są do wzbogacania smaku herbaty (głównie typu Earl Grey), a ze względu na swoje działanie antyseptyczne i przeciwzapalne, stanowią również częsty składnik herbatek leczniczych. Ponadto, liście bergamotki często stosowane są w kompozycjach zapachowych typu pot pourri.
